Kultura picia

Artykuł powstał na podstawie badania przeprowadzonego wśród studentów pierwszego roku Dziennikarstwa i komunikacji społecznej UMCS. Celem badania było ustalenie, w jaki sposób kształtuje się kultura spożycia alkoholu w Polsce. W ankiecie wzięło udział 1226 osób: 715 kobiet, 479 mężczyzn oraz 32 osoby, które nie podały swojej płci. Większość respondentów stanowili studenci (63,3%), a pozostała grupa obejmowała osoby w różnym wieku.  

Czy Polacy rzeczywiście są narodem pijaków? 

Powszechne stereotypy mówią, że Polacy mają skłonność do nadmiernego spożycia alkoholu. Jednak statystyki pokazują, że Polska plasuje się na 17. miejscu spośród 43 krajów europejskich pod względem spożycia czystego alkoholu. W zestawieniu tym znajdujemy się na podobnym poziomie co Austria, Szwajcaria czy Estonia. 

W pierwszym pytaniu ankiety zapytano uczestników: „Jak często pijesz alkohol?”. Odpowiedzi przedstawiały się następująco: 

• 37,8% respondentów zadeklarowało spożywanie alkoholu jedynie okazjonalnie (kilka razy w roku), 

• 35,8% sięga po alkohol kilka razy w miesiącu, 

• 12,9% stwierdziło, że nie pije alkoholu w ogóle. 

  
  

Alkohol – nieunikniona część historii i codzienności 

Historia pokazuje, że alkohol od dawna towarzyszy ludziom. W starożytnym Egipcie piwo było powszechnie spożywane, ponieważ woda z Nilu była niezdatna do picia, a fermentacja pomagała eliminować bakterie, można powiedzieć, że alkohol uratował życie ludziom. Alkohol jest niemal niemożliwy do całkowitego zakazania, ponieważ można go produkować niemal wszędzie i z różnych surowców. 

Obecnie alkohol jest trzecim najpopularniejszym napojem na świecie, po wodzie i herbacie. Szacuje się, że regularnie spożywa go około jedna trzecia populacji globu. Oznacza to, że mimo negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych, jego sprzedaż wciąż generuje olbrzymie zyski. 

Alkohol stał się stałym elementem życia codziennego. Nie wiesz, jaki prezent wybrać? – Podaruj alkohol! Boisz się, masz złamane serce lub chcesz o czymś zapomnieć? – Wypij kieliszek, to na pewno pomoże. Urodziny, chrzciny, pogrzeb – nie możemy się obejść bez alkoholu. Romantyczna kolacja przy świecach – załapaliście? A kiedy nie ma pieniądz alkohol może zastąpić i ich.  

Czy alkohol wpływa na naszą pewność siebie? Aż 60,8% ankietowanych przyznało, że alkohol pomaga im w nawiązywaniu nowych znajomości. Jak wszystkie substancje psychoaktywne, alkohol zmienia percepcję rzeczywistości, dając uczucie przyjemności i pewności siebie. 

Alkohol a presja społeczna 

Alkohol jest tak zakorzeniony w naszych umysłach i życiu, że jeżeli powiesz na jakiejś imprezie, że nie pijesz, zdecydowanie po tym nastąpi pytanie: “A dlaczego nie? Jesteś na pigułkach? Jesteś kierowcą?”. W trakcie badania zapytano respondentów: „Czy kiedykolwiek przez odmowę picia alkoholu czułeś się wykluczony?”  

• 55% odpowiedziało, że nigdy nie doświadczyło takiej sytuacji, 

• 40% przyznało, że czasami spotykało się z wykluczeniem, 

• 5% stwierdziło, że jest to dla nich stały problem. 

  
  

Dodatkowo 63% ankietowanych przyznało, że zdarzyło im się sięgnąć po alkohol pomimo braku chęci, by uniknąć zepsucia relacji społecznych. 

Alkohol w mediach i polityce 

W reklamach alkohol najczęściej pojawia się jako symbol statusu i rozrywki. Znane osoby, takie jak Kendall Jenner, Scarlett Johansson, Daniel Craig (aka James Bond) czy Matthew McConaughey, nie kojarzą się nam z niepowodzeniem w życiu ani z alkoholizmem, prawda? Jednak za tą piękną fasadą kryją się inne statystyki… Na pytanie „Czy ktoś z Twojej rodziny zmagał się z problemem alkoholowym?” aż 57,5% ankietowanych odpowiedziało twierdząco, co jest bardzo wysokim wskaźnikiem. Nadmiar alkoholu może przynieść cierpienie i zniszczyć rodziny. 

W 2013 roku Dmitrij Miedwiediew (ówczesny premier Rosji) uznał wino za produkt rolny zamiast alkoholowego, co umożliwiło jego reklamowanie w telewizji. Rząd zyskał także możliwość regulowania minimalnej ceny wina oraz obniżenia podatku akcyzowego. Dlaczego to ważne? Ponieważ Miedwiediew jest właścicielem winnicy „Skalisty Brzeg”, choć nigdy oficjalnie o tym nie mówił. Jego decyzje można uznać za jawny lobbing w obszarze, w którym miał osobiste interesy finansowe – co w normalnych warunkach powinno skutkować dymisją. 

Każdy z nas słyszał o badaniach naukowych wychwalających dobroczynne działanie alkoholu na organizm. Nie jest tajemnicą, że wiele z nich było sponsorowanych przez koncerny alkoholowe. To pokazuje jedno – ludzie wciąż próbują udowodnić sobie, że alkohol jest korzystny. Tymczasem World Health Organization (WHO) jasno stwierdziła, że żadna dawka alkoholu nie jest bezpieczna dla zdrowia.  

Według oficjalnych statystyk WHO, co roku z powodu alkoholu i chorób związanych z jego spożyciem umiera 3 miliony osób. Oznacza to, że popularne „rozrywkowe” drinki pochłaniają co roku populację dużego europejskiego miasta, takiego jak Rzym czy Madryt. 

Pieniądze jednak mają ogromną siłę przekonywania. 

Podsumowanie 

Alkoholu nie można wykluczyć z naszej kultury, ponieważ jest jej częścią. Jednak alkohol nie toleruje żartów – trzeba podchodzić do jego spożywania z rozwagą i kontrolą. Jeśli nie zatrzymamy się na czas, może to prowadzić do upadku zarówno fizycznego, jak i moralnego. 

Na pytanie „Czy alkohol wpływa na demoralizację społeczeństwa?” większość ankietowanych (69,1%) odpowiedziała twierdząco. 

Raport - https://surl.li/ycsohc 

Korekta: Dominika Podlaska